Sağlıklı beslenmenin önemi her geçen gün çok daha iyi bir şekilde anlaşılmaktadır. Bizler için bile bu kadar önemli olan beslenmenin çocuklarımızın fiziksel ve mental gelişimi üzerindeki etkileri anlatmak ile bitmez.
1-2 örnek verecek olursak çocuklarımıza kızartma, cips gibi sağlıksız yağ gruplarındansa zeytinyağ, iç badem gibi sağlıklı yağ grupları ile beslersek ilerleyen yaşlarda ailenizde genetik olarak kalp ve damar hastalıkları var olsa bile bu hastalıkların riskini minimuma indireceksiniz.
Aynı şekilde karbonhidrat tercihleriniz de çocuğunuzun ilerleyen yaşlarda diyabet, obezite gibi hastalıklarla başının ağrımamasını sağlayacaktır. Çocuklar abur cuburlar ile hayatların bir evresinde illa tanışacaklardır ancak burada önemli olan bu çalışmanın olabildiğince geç olmasıdır.
Geleceğe yönelik yaptığınız bu yatırımlar dışında çocuğunuzun şu an ki büyüme ve gelişme süreçlerini en iyi şekilde yaşıtlarından geri kalmadan da geçirebilmeleri için sağlıklı beslenme olmazsa olmazlarımızdandır.
Peki bu sağlıklı beslenme nasıl olmalıdır ?
Çocuklar büyüme ve gelişme çağında olduklarından dolayı enerjilerinin %3-10’nu buraya harcarlar. Bu sebeple günlük alınan enerjinin miktarı ve alım şekli çok önemlidir.
Çocuğunuzun günlük enerji ihtiyacını ortalama olarak 1000+(yaş*100) formülü ile bulabilirsiniz. Günlük enerjinin de %55-60’ı karbonhidratlar, %15-20’lik kısmı proteinler ve %30’luk kısmıda yağlardan karşılanmalıdır.
Anneler ve babalar oturup bu değerleri hesaplayamayacağına göre bu değerleri tutturmak için ÇEŞİTLİLİK bizim için çok önemlidir. Çeşitliliği sağlamak içinde günde 1 yumurta, 1-2 dilim peynir, 2-3 köfte kadar (100 gram) et/tavuk/balık/hindi gibi et grubu, 2 su bardağı (500 mL) süt veya yoğurt, 2 porsiyon sebze, 2-3 porsiyon meyve ve 10 porsiyon ekmek grubu ( 1 dilim ekmek, 2 yemek kaşığı makarna, pilav ve bulgur pilavı = 1 porsiyon) kadar tüketilen besinler olur ise istenen kalori miktarı ve besin değerleride yakalanacaktır.
Her besin grubunun tüketimi ile sağlanan çeşitliliğe besin gruplarını kendi içinde de çeşitlendirerek destek olmak şart örneğin; çocuğunuz ıspanağı seviyor diye sebze olarak sadece ıspanak ile besleyerek ilerleyen yaşlarda sebze olarak sadece ıspanak yiyen diğer sebzeleri yemeyerek vitamin ve mineral yelpazesi kısıtlı eksik bir beslenme tarzı olacaktır.
Bu çeşitliliği sağlarken abur cuburlar ve fast food adı altında geçen yemekler nerede olacak peki yazımın başında da dediğim gibi çocuklar bu gıdalarla elbet tanışacaklar ancak bu tanışma geciktirilebildiği kadar geciktirilmelidir. Tanıştıktan sonrada tüketim sıklığına ve miktarına daima dikkat etmeniz gerekir. Onlara bu besinlerin zararlı olduğunu yenmemesi gerektiğini sakin bir ses tonuyla her seferinde anlatırsanız zamanla sizi anlayacak ve bu gıdalardan uzak duracaktır.
Sağlıklı beslenme alışkanlığı en iyi seçimi çocuğunuza bırakarak kazandırırsınız. Önüne 2 tane sebze yemeği koyup bu gün hangisini yemek istersin diye sorarak seçimi kendisinin yapmasına izin verin. Bu seçim esnasında önüne sebze ve makarna koyarsanız tercihleri daha çok makarnadan yana olacaktır. Bu şekilde seçimler yaptırmak çocuğunuzun ilerleyen yıllarda da sağlıklı seçimler yapmasını sağlayacaktır.
En son olarak çocukların sıvı ihtiyacından bahsetmek istiyorum. Çocukların ihtiyacı olan sıvı miktarı günlük kg başına 100-125 mL olmalıdır. Su vücudumuzda pek çok metabolizmaya dahil olan vücudumuz için olmazsa olmazlardandır. Sağlıklı büyüme ve gelişme için yeterli miktarda su tüketimi çok önemlidir. Çocuğumuzun yeterli miktarda su içip içmediğini günde çıktığı idrar miktarından (çocuklar 2-3 saatte bir idrara çıkmalıdır) ve idrarının renginden anlarsınız. İdrarın rengi ne kadar açık sarı olursa o kadar iyidir. Ancak bu rengin yakalanması içinde çocuğunuza gereğinden fazla su tüketimi yaptırmanız böbreklerini fazlasıyla yoracaktır.
Çocuklar bizlerin geleceğidir, daha parlak gelecekler için daha sağlıklı bireylere ihtiyacımız olduğunu unutmayınız.
Diyetisyen Efe Balı
